Orkide, sera ve salon süs bitkileri içinde çok narin, gayet güzel, cazip, dekoratif ve uzun müddet dayanan çiçekleriyle kıymetli bitkilerin başında yer alır.
Orkide çiçekli bir bitkidir, Salepgiller (Orchidaceae) familyasındandır. Türkiye’de yetiştiği yerler: Anadolu’da tabii olarak yetişmekle birlikte kültür şekilleri sera ve salonlarda yetiştirilir. Çeşitli türleri yavru vatan Kıbrıs’ın “Beş Parmak Dağları”nda da yetişmektedir. Aynı zamanda bilhassa tropik orkideler kesme çiçek olarak da özel bir renk ve fon güzelliğine sahiptir. Tropikal orkideler genellikle epifit olarak ağaçların üzerinde yaşarlar.
Orkide, sera ve salonlarda yetiştirilen süs bitkisi, tropik, subtropik, ılıman ve hatta serin iklim kuşaklarında tabii halde yetişir. 20.000’den fazla tür ve varyeteye sahiptir. Bunlar içinde 15-20 tanesi süs bitkileri olarak yetiştirilmektedir. Bilhassa Ceologyne cristata, Odontoglossum grande, Paphiopedilum insigne ve Lycaste skinneri çok kolay yetişen ve ısı istekleri fazla olmayan türlerdir.
Bunları da beğenebilirsin
ORKİDENİN YETİŞTİRİLMESİ
Genel olarak sera veya çiçek pencerelerinde, gayet aydınlık yerlerde bulundurulmalı, sadece sabah ve akşam güneşine maruz bırakılmalıdır. Orkidelerin büyük bir kısmında kök ve sürgün verme, ilkbahar ve yaz aylarına rastlar. Bu devrede bitkilerin nisbi rutubetçe yüksek yerlerde bulundurulmaları gerekir. Seralarda bunu temin maksadı ile bitkilere sık sık, çok ince zerreler halinde, kireçsiz su püskürtülmesi uygundur. Kireç ve klor ihtiva eden su, orkidelerde gelişmeye derhal olumsuz etki yapar. Orkide yetiştirirken bir kaç noktaya dikkat ederseniz çok da zorlanmadığınızı göreceksiniz. Genelde piyasada satılan orkideler en yaygın türlerdendir ve en çok sevdiği sıcaklık değerleri 18-27 C aralığıdır.
ORKİDE TOPRAĞI İRİ TANELİ OLMALI
Üretilmeleri, ilkbaharda saksı değiştirme esnasında, ayırma suretiyle yapılır. Ayrılan bitkiler, önce 6-8 santimetrelik küçük saksılara alınır ve iyice köklenmeyi müteakip 10 santimetrelik saksılara şaşırtılırlar. Saksı değiştirme işi, iki yılda bir olmak üzere mart ve nisan ayında yapılır. İlkbaharda çiçek açan türlerde ise saksı, çiçeklenme periyodundan sonra değiştirilir. Saksı değiştirme esnasında, harç materyalinin, dış kısımları ve bitkinin ölü kök kısımları ayıklanıp uzaklaştırılır. Orkide yetiştiriciliğinde kullanılacak toprağın iri taneli, gevşek geçirgen bir yapıya sahip olması gerekmektedir.
İLGİNÇ ORKİDE TÜRLERİ
Orkideler arasında ilginç tozlaşma örneklerine rastlanır. Bir kısım orkide türü, diğer çiçekler gibi renk ve balözleriyle böcekleri cezbederek tozlaşmayı kolaylaştırırlar. Balözü için çiçeğe konan böceklerin ayaklarına bulaşan çiçek tozları, böcekler aracılığı ile diğer orkidelere taşınır. Renkleri, şekilleri ve kokularıyla böcekleri taklit eden ilginç orkide türleri de vardır. Dış görünüşü dişi yaban arısına benzeyen bazı türler etrafa yaydıkları dişi arı kokusuyla erkek arıları cezbederler. Erkek arılar bu orkideleri dişi arı zannederek çiftleşmek için üzerlerine konarlar. Bu sırada patlayan polen torbalarından arının bacağına çiçek tozları bulaşır. Böcek diğer orkideye konduğu zaman bu polenler böcek tarafından çiçeğe aktarılır. Özellikle “Ophrys” orkide cinsinin türleri, renkleri, şekilleri ve kokularıyla çevre böceklerini taklit ederler. Büyük Bahama Adalarındaki “Oncidium” cinsi orkide türleri de bölgesel böceklere benzeyerek tozlaşmayı sağlarlar. Taklit yetenekleri dolayısıyla pek çok orkide; arı orkidesi, sondajcı böcek orkidesi, örümcek orkidesi gibi isimlerle anılır.
