Marka tescili sürecinde ayırt edici olmama hatası ile başvurunuz reddedilmesin. Online marka tescili, ücretler, süreç ve Türkiye'de marka tescili şartları için kapsamlı rehber.
Marka tescili sürecinde yapılan başvuruların önemli bir kısmı, tek bir gerekçeyle reddedilmektedir: ayrıt edici olmamak. Uygulamada bu gerekçe, başvuru sahipleri tarafından çoğu zaman yeterince anlaşılmamakta ve marka seçim aşamasında ciddi hatalara yol açmaktadır. Oysa ayırt edicilik, bir markanın tescil edilebilirliğinin temel taşıdır.
Peki ayırt edicilik tam olarak ne anlama gelir? Ve neden hâlâ bu kadar sık gözden kaçmaktadır?
Marka Tescili Nedir? Temel Kavramlar
Marka tescili, bir işaretin hukuki koruma altına alınması sürecidir. Bir marka, bir işletmenin mal veya hizmetlerini başka işletmelerin mal veya hizmetlerinden ayırt etmeye yarayan her türlü işareti içerir. Bu işaretler kelime, şekil, renk, harf, sayı, ses, ambalaj şekli gibi çeşitli biçimlerde olabilir. Patent ise teknik bir buluşun korunmasıdır, markadan tamamen farklı bir kavramdır. Marka tescili, markanın kullanım hakkının belirli bir süreyle (10 yıl) size ait olduğunu resmileştirir ve tekrar yenilenebilir.
Ayırt Edicilik Nedir ve Nasıl Değerlendirilir?
Bir markanın ayırt edici olması, tüketicinin o markayı piyasadaki benzer ürün veya hizmetlerden ayırt edebilmesini sağlaması demektir. Marka, tüketici zihninde belirli bir ticari kaynağı işaret etmeli ve rakiplerinden farklılaşmalıdır. Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT), bu değerlendirmeyi yaparken başvurulan işaretin;
• İlgili sektörde genel olarak kullanılan bir ifade olup olmadığını, • Ürünü veya hizmeti doğrudan tanımlayıp tanımlamadığını, • Herkes tarafından serbestçe kullanılabilecek nitelikte olup olmadığını
titizlikle inceler. Eğer marka bu kriterler kapsamında tanımlayıcı ya da jenerik kabul edilirse, tescil edilme ihtimali ciddi ölçüde düşer. Çünkü marka hukuku, herkesin kullanması gereken kelimelerin tek bir kişi veya şirket tekelinde korunmasına izin vermez.
İlgili Yazı: İnternetten Para Kazanmanın: Kadınlar İçin 34 Güvenilir Yolu
En Çok Reddedilen Marka Türleri ve Tescil Riskleri
Uygulamada reddedilme oranı en yüksek olan marka türleri genellikle benzer özellikler taşır. Bunların başında tanımlayıcı ifadeler gelir. Örneğin; “Hızlı Kargo”, “Kaliteli Mobilya”, “Ucuz Market” gibi ibareler, sunulan hizmetin veya ürünün doğrudan bir özelliğini ifade ettiği için ayırt edici kabul edilmez.
Bir diğer sık karşılaşılan grup ise sektör adı + genel kelime kombinasyonlarıdır. “Tekno Yazılım”, “Moda Tekstil”, “Gold İnşaat” gibi ifadeler, ilgili sektörde faaliyet gösteren herkes tarafından kullanılabilecek nitelikte olduğu için marka olarak korunamaz.
Ayrıca “Doğal”, “Organik”, “Premium”, “Plus”, “Ultra” gibi herkesin kullanımına açık, övücü veya nitelik bildiren kelimeler de tek başına marka olarak tescil edilemez. Bu tür ibareler, ancak ayırt edici başka unsurlarla birlikte kullanıldığında korunabilir.
“Ama Ben Yıllardır Kullanıyorum” Savunması ve Tescil Engelleri
Başvuru sahiplerinin en sık dile getirdiği itirazlardan biri de “Bu markayı yıllardır kullanıyorum” savunmasıdır. Ancak tek başına uzun süreli kullanım, otomatik olarak ayırt edicilik kazandırmaz. TÜRKPATENT açısından önemli olan, markanın tüketici nezdinde belirli bir işletmeyle özdeşleşip özdeşleşmediğidir.
Bununla birlikte bazı istisnai durumlar mevcuttur. Eğer marka;
-
Yoğun ve kesintisiz şekilde kullanılmışsa,
-
Ciddi reklam ve tanıtım yatırımları yapılmışsa,
-
Tüketiciler tarafından belirli bir ticari kaynakla açıkça ilişkilendiriliyorsa
kazanılmış ayırt edicilik iddiası ileri sürülebilir. Ancak bu iddianın kabulü için satış rakamları, reklam harcamaları, pazar payı verileri, tüketici anketleri gibi güçlü ve belgeli bir ispat süreci gerekmektedir.
Doğru Marka Seçimi İçin 2026 Stratejileri
Marka tescil sürecinde sorun yaşamamak ve uzun vadede güçlü bir marka yaratmak için doğru marka seçimi büyük önem taşır. Tescil şansını artırmak için;
-
Uydurma veya ölgün kelimeler tercih edilmelidir,
-
Anlamı doğrudan ürünü veya hizmeti anlatmayan ifadeler seçilmelidir,
-
Sektörle birebir örtüşmeyen, ancak çağrışım gücü yüksek kelimelere yönelinmelidir.
Unutulmamalıdır ki güçlü bir marka, ürünü birebir tanımlamaz. Aksine, zamanla ürün markayı anlatır ve marka kendi anlamını oluşturur.
Sonuç: Marka Tescili Stratejik Bir Karardır
Marka tescili yalnızca bir başvuru süreci değil, aynı zamanda stratejik bir karardır. Ayırt edici olmayan bir marka;
-
Tescil aşamasında reddedilir,
-
Hukuki olarak etkin şekilde korunamaz,
-
Uzun vadede ciddi hukuki ve ticari riskler doğurur.
Bu nedenle marka belirleme süreci, başvurudan hemen önce değil, işin en başında ve bilinçli şekilde planlanmalıdır. Doğru seçilmiş ayırt edici bir marka, işletmenin en değerli varlıklarından biri hâline gelir.
Marka ve Patent Arasındaki Fark Nedir?
Marka, bir işletmenin mal veya hizmetlerini başka işletmelerinkinden ayırt etmeye yarayan işaretlerdir. Patent ise teknik bir buluşun korunmasıdır. Marka 10 yıl süreyle yenilenebilir, patent ise belirli sürelerle (genellikle 20 yıl) korunur ve yenilenemez. Her ikisi de fikri mülkiyet haklarıdır ama tamamen farklı kavramlardır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Marka tescili nereden yapılır?
Marka tescili başvuruları Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından alınır. Online marka tescili başvuruları e-devlet üzerinden veya TÜRKPATENT’in kendi web sitesinden yapılabilir.
Marka tescili başvuruları Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından alınır. Online marka tescili başvuruları e-devlet üzerinden veya TÜRKPATENT’in kendi web sitesinden yapılabilir.
2. Marka tescili zorunlu mu?
Marka tescili kullanım için zorunlu değildir. Ancak tescil edilmemiş markalar, hukuki olarak korunamaz ve üçüncü kişiler tarafından kullanılabilir. Marka tescili, kullanım hakkını resmileştirir ve koruma sağlar.
Marka tescili kullanım için zorunlu değildir. Ancak tescil edilmemiş markalar, hukuki olarak korunamaz ve üçüncü kişiler tarafından kullanılabilir. Marka tescili, kullanım hakkını resmileştirir ve koruma sağlar.
3. Marka tescili ne kadar süre korur?
Marka tescili başvuru tarihinden itibaren 10 yıl süreyle korur. Her 10 yılda bir yenilenebilir ve sınırsız yenileme yapılabilir.
Marka tescili başvuru tarihinden itibaren 10 yıl süreyle korur. Her 10 yılda bir yenilenebilir ve sınırsız yenileme yapılabilir.
4. Her marka tescil edilebilir mi?
Hayır. Tanımlayıcı, jenerik, aldatıcı, kamu düzenine aykırı veya ayırt edici olmayan markalar tescil edilemez. Ayrıca önceki tescilli markalarla aynı veya karıştırılabilir benzerlikte olan markalar da reddedilir.
Hayır. Tanımlayıcı, jenerik, aldatıcı, kamu düzenine aykırı veya ayırt edici olmayan markalar tescil edilemez. Ayrıca önceki tescilli markalarla aynı veya karıştırılabilir benzerlikte olan markalar da reddedilir.
5. Marka tescili ne zaman reddedilir?
Marka tescili, ayırt edici olmama, tanımlayıcı olma, jenerik olma, önceki markalarla çatışma veya kamu düzenine aykırı olma gibi nedenlerle reddedilebilir. En sık rastlanan red nedeni ayırt edici olmamadır.
Marka tescili, ayırt edici olmama, tanımlayıcı olma, jenerik olma, önceki markalarla çatışma veya kamu düzenine aykırı olma gibi nedenlerle reddedilebilir. En sık rastlanan red nedeni ayırt edici olmamadır.
6. Marka tescili başvurusu kaç sınıf olabilir?
Marka tescili tek bir sınıf için yapılabileceği gibi (Nice Sınıflandırması), birden fazla sınıf için de yapılabilir. Her ek sınıf için ayrı başvuru ücreti ödenir.
Marka tescili tek bir sınıf için yapılabileceği gibi (Nice Sınıflandırması), birden fazla sınıf için de yapılabilir. Her ek sınıf için ayrı başvuru ücreti ödenir.
7. Marka tescili ne zaman koruma sağlamaya başlar?
Marka tescili, başvuru tarihinden itibaren koruma sağlar. Tescil belgesinin alınması korumanın başlangıcı değil, resmileşmesidir. Başvuru tarihinden sonraki kullanımlar koruma kapsamındadır.
Marka tescili, başvuru tarihinden itibaren koruma sağlar. Tescil belgesinin alınması korumanın başlangıcı değil, resmileşmesidir. Başvuru tarihinden sonraki kullanımlar koruma kapsamındadır.
YORUMLAR